Nederland is een regelland. Natuurlijk is het goed dat er (geschreven en ongeschreven) regels en wetten zijn. Zo is het reuze handig dat iedereen rechts rijdt en dat we met z’n allen hebben afgesproken wanneer de zomertijd in gaat. Maar veel te vaak gaat het fout, staan de regels haaks op elkaar en schieten we collectief ons doel voorbij. Een schrijnend voorbeeld daarvan was deze week te zien in het programma Radar. Het is ongelofelijk dat iemand die een gemachtigdenpasje heeft en daarmee de inkopen voor haar demente moeder doet haar bijstandsuitkering voor 2 jaar kwijtraakt én daarbovenop nog flinke een boete krijgt. Omdat zij niet wist dat ze dit door had moeten geven, wordt ze nu bestempeld als bijstandsfraudeur.
In de dagelijkse praktijk lopen wij (en met ons vele andere bewindvoerders) aan tegen de gevolgen van de doorgeslagen regelgeving. Er is gelukkig wel veel gerepareerd de afgelopen tijd, maar we zijn er nog lang niet. En te midden van een oerwoud aan regels,
waarbij bovendien het bestraffen van degenen die die regels niet precies kennen en uitvoeren de boventoon voert, wordt van de burgers steeds meer zelfredzaamheid en participatie verwacht. De Groene Amsterdammer schreef daar recent een paar goede artikelen over, die het lezen zeker waard zijn:
https://www.groene.nl/artikel/navigeren-in-de-keuzejungle en https://www.groene.nl/artikel/heeft-u-daar-wel-recht-op
Gezond verstand (om met “dominee Gremdaat” (een typetje van Paul Haenen) te spreken: “…. kent u die uitdrukking?”)
Ook van ons als bewindvoerders wordt verwacht dat we onze cliënten zo veel en snel mogelijk toe leiden naar (financiële) zelfredzaamheid. Een terecht uitgangspunt van de wet waaraan we graag meewerken. En als we afscheid kunnen nemen van een cliënt, beschouwen we dat als een succes.
Maar het op zich goede uitgangspunt wordt helaas al te vaak misbruikt in verschillende politieke agenda(‘s) met als gevolg dat sommige gemeenten (met weinig succes) hun energie tot voor de rechter besteden om (eveneens door de rechter) uitgesproken beschermingsmaatregelen aan te vechten. Waar een beetje gezond verstand genoeg is om te begrijpen dat een groeiende groep mensen hulp nodig heeft, lijkt totalezelfredzaamheid te zijn verworden tot een heilig MOETEN (met in het achterhoofd uitsluitend de post bijzondere bijstand uit de gemeentebegroting). Uitgangpunt van de wet is echter toch echt dat mensen zelfredzaam MOGEN zijn, maar dat ze ook hulp MOGEN vragen indien dat nodig is.
Op de achterkant van een sigarendoos
Door vervolgens de goede hulp te bieden, kan er veel persoonlijk leed en maatschappelijke schade worden voorkomen. Het is daarom jammer dat gemeenten (VNG) niet wenste mee te werken aan een maatschappelijke kosten-batenanalyse van bewindvoering of andere bescherming. Ook jammer dat wetten en regels soms zo weinig ruimte laten voor het gezonde verstand of, als die ruimte er wél is, deze zo weinig wordt benut.
Hoe het zal gaan met de dame uit het Radar-filmpje laat zich raden. Maar dat het uitvoeren van de wet hier zorgt voor zowel grote persoonlijke schade, als ook maatschappelijke schade mag duidelijk zijn.
En dat juist het tóékennen van een mantelzorgcompliment de samenleving meer op had geleverd dan het terugvorderen van € 30.000,- (in 400 termijnen van € 75,-) kan ik de gemeente wel “op de achterkant van een sigarendoos voorrekenen”. Kent u die uitdrukking?
terug naar overzicht
